Çocuğunuzun Daha Çok Kelime Öğrenmesinin Yolları

SESLERE DAHA ÇOK ERİŞİM

Dil öğreniminde çocuğunuzun ilk üç yılı çok önemlidir. Çocuklar seslere, özellikle de konuşmaya ihtiyaç duyar, böylece ancak bireysel sesleri ve sonunda da kelimeleri tanımayı öğrenebilirler. Çoğu çocuk ilk kelimelerini bir yaşındayken söyler. Fakat dil öğrenme süreci çok daha erken başlar. Aslında, bebekler annelerinin sesini doğmadan önce tanıyabilirler, çocuk işitme cihazı.

Çocuklar, konuşulan dili duyarak konuşmayı öğrenirler ve genel olarak öğrenmek için ihtiyaç duydukları iletişim becerilerini geliştirmeye devam eder.

ReSound’un sofistike işitme teknolojisi, ihtiyaç duydukları ses ve konuşmayı işitme kaybı olan çocuklara güvenli ve rahat bir şekilde ulaştırarak temel dil ve öğrenme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur.

Bu rehber yazıda bulacaklarınız:

1. Çocuğunuza iyi öğrenme koşulları yaratabilmeniz için bazı fikirler
2. Duyma yetisi nasıl test edilir
3. Birden 5 yaşına kadar çocukların dil öğrenme konusundaki mihenk taşları

OLASI BECERİLER

1. Yüksek seslerde irkilir
2. Farklı nedenler için farklı ağlar, örn. aç olduğunda, ağrısı olunca veya temas istediğinde
3. Memnuniyetsizliğini belirten sesler çıkarır
4. Anlamsız sesler çıkarır

NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ

1. Anlamsız sesler çıkardığında, siz de aynı seslerle cevap verin
2. Onu beslerken, giydirirken, kucağınıza aldığınızda, sarıldığınızda veya oynarken onunla konuşun
3. Ona şarkı söyleyin
4. Müzik çalın

OLASI BECERİLER

1. Tanıdık bazı objelerin isimlerini anlar
2. Resimli kitaplara ilgi gösterir
3. Konuşmalara dikkat eder
4. Sanki konuşuyormuşçasına anlamsız sesler çıkarır
5. Heceli sesler çıkarır (‘Baba’ ve ‘Mama’ gibi)
6. ‘Hayır’ ve ‘bay-bay’ kelimelerini anlar
7. Belki ilk kelimesini söyleyebilir

NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ

1. Belki ilk kelimesini söyleyebilir
2. Ne yaptığınızı tarif edin (‘Şimdi ben senin bebeğini dolaba kaldırıyorum’)
3. Onunla ce-eee oyunu oynayın
4. Kucağınıza alın ve ona kitaptaki resimleri veya dergideki fotoğrafları gösterin

OLASI BECERİLER

1. Bir sürü yeni kelimeyi taklit eder
2. Araba, kuş, uçak gibi tanıdık nesnelerin seslerini taklit eder.
3. Sorulara tek kelimelik cevaplar verir
4. Ya işaret ederek ya da tek bir kelime ile ne istediğini anlatır
5. Kendi adını kullanır
6. Oyuncakların ve tanıdık nesnelerin isimlerini söyler
7. İki üç kelimelik cümleler kurar ‘Atta gitti’, ‘Benim memem’ veya ‘Mama ver’
8. Basit şarkıları söylemeye çalışır ya da mırıldanır

NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ

1. İnsanların, vücudun kısımlarının, hayvanların ve nesnelerin adlarını öğretin
2. Her gün içinde canlı renkli resimlerin veya insanlar, çiçekler, evler ve hayvanlar gibi tanıdık nesnelerin olduğu kitapları okuyun
3. Açık seçik ve basit bir şekilde konuşun

OLASI BECERİLER

1. Basit kalıplar veya cümleler kurar
2. Kelimelerin çoğullarını ve geçmiş zaman çekimlerini kullanır
3. İki-üç kelimelik cümleler kurar
4. Kitaplara bakmayı sever
5. Kelime dağarcığı 500 kelimeye ulaşır

NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ

1. ‘Bu kuzu da hani bana hani bana demiş’ gibi oyunlar oynayın
2. Hafıza oyunları oynayın
3. Ona her gün kitap okuyun ve onunla konuşun
4. Sorularına tam cümleler kurarak cevap verin sadece ‘evet’ ya da ‘hayır’ değil.

OLASI BECERİLER

1. Adını ve soyadını söyler
2. ‘Üstünde’, ‘altında’, ‘içinde’, ‘dışında’ gibi yer belirten sözcükleri anlar
3. Kim, neden, nerede, niye gibi sorular sorar
4. ‘Anne elma yiyor’ gibi 3-5 kelimelik cümleler kurar
5. Sesleri ve sözcükleri tekrar etmeyi sever
6. Resimlere veya kitaba bakarak hikâye anlatmaktan hoşlanır
7. Şakı söylemek hoşuna gider ve basit melodilere ayak uydurur
8. Kırmızı, sarı, yeşil, mavi gibi beylik renkleri ayırt eder

NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ

1. O gün ne yapacağınızı anlatmak gibi onu da günlük konuşmalarınıza dahil edin
2. Ona sorular sorun ve verdiği cevapları dinleyin
3. Yer belirten (‘içinde’, ‘üstünde’ gibi) ya da zaman belirten (‘şimdi’, ‘sonra’ gibi) kavramları öğreten basit oyunlar oynayın
4. İçinde şiirler, şarkılar, tekerlemeler olan kitaplar okuyun

OLASI BECERİLER

1. İsimleri, harfleri, rakamları tanır
2. Kısa hikayeler anlatır
3. Karşılıklı uzlaşma gerektiren konuşmalara katılır
4. Nasıl konuştuğu durma göre değişir; mesela dışarıda içerden daha yüksek sesle konuşur

NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ

1. Ona ‘altında veya üstünde’, ‘birinci veya sonuncu’ gibi kavramların birbirleriyle olan ilişkilerini açıklayın
2. Mesela ‘Elma bir meyvedir’ gibi gruplar veya kategorilerden bahsederek sözcük dağarcığının gelişmesine yardımcı olun
3. Bir şeyi nasıl yaptığını anlatması için onu cesaretlendirin
4. Günlük aktivitelerden söz edin ve onları planlayabilmesi için birlikte bir ‘yapılacaklar’ listesi hazırlayın

OLASI BECERİLER

1. Tanıdık hikayeleri sözcüklerin yerleri değişmeden dinlemeyi sever
2. Hikâye dinlemekten ve basit tekerlemeleri tekrar etmekten zevk alır
3. Günlük sıradan sesleri tanır

NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ

1. En sevdiği hikâyeyi tekrar etmesi için onu cesaretlendirin
2. Basit tekerlemeleri tekrar etmesi için onu cesaretlendirin
3. Çevredeki sesler hakkında konuşun

OLASI BECERİLER

1. Birinci’, ‘bir sonraki’, veya ‘sonucu’ gibi sıralama belirten sözcükleri anlar
2. ‘Dün’, ‘bugün’, ‘yarın’ gibi zaman gösteren sözcükleri anlar
3. ‘Yediğin bir şeyin etrafına bir halka çiz’ gibi basit sınıf komutlarını anlar
4. Evde ve okulda söylenenlerin çoğunu duyar ce anlar

NASIL YARDIMCI OLABİLİRSİNİZ

1. Ona iki aşamalı komutlar verin; mesela ‘Raftaki kırmızı kitabını bul ve onu buraya getir’ gibi.
2. Konuşurken onu dinleyin ve onu cesaretlendirecek bir şekilde cevap verin
3. Ona bir talimat vermeye çalışmadan önce mutlaka dikkatini üzerinize çekin

5 YAŞ VE SONRASI

Beş yaşından sonra, konuşma ve dil gelişimi, büyük ölçüde okuma ve yazma becerilerini de içerir. Çocuklar bu becerilerin geliştirilmesinde kendi benzersiz zaman çizelgelerini takip ederler. Çocuğunuza öğretmenlerinin işitme kaybı ve işitme cihazlarını bilmelerini sağlayarak yardım edebilirsiniz.

Birlikte, sınıfta ve oyun oynarken çocuğunuz için en iyi neyin işe yaradığının yollarını bulabilirsiniz. Çocuğunuzun hayatındaki insanlarla açık ve devam eden bir iletişim sağlamak, çocukluklarında onları desteklemek için harika ve ödüllendirici bir yoldur.