İşitme, çevremizde meydana gelen seslerin duyularla beynimize aktarılmasıdır. İşitmedeki aktarma işlevi, beş duyu organımızdan bir tanesi olan kulak yoluyla sağlanır.
İşitme Nasıl Gerçekleşir
İşitme, etrafımızdaki seslerin beynimize aktarılması sonucu fark etme durumumuzdur. Sistemin çalışma yöntemi: ise
- Çevremizde oluşan gürültüler, dış kulak yolundan iç kulağa iletilir.
- Ardından sesler, iç kulaktaki sinir hücrelerini uyararak akustik titreşimin oluşmasına neden olur.
- Bu titreşimlerin beyne aktarılmasıyla dış ortamdaki seslerin algılanmasıdır.
Kulağın Bölümleri
İşitme eylemini sağlayan kulak, üstlendiği görev itibariyle kendi içerisinde ayrılır. Sağlıklı bir iletişimin sağlanması için insan kulağı dış, orta ve iç kulak olmak üzere 3'e ayrılır;
- Dış kulak: kulak kepçesi ve kulak yolundan oluşur. Kulak kepçesi kıkırdak bir yapıdan oluşur ve sesi toplamakla görevlidir. Burada toplanan ses kulak yolu ile orta kulağa iletilir.
- Orta kulak: dış ve iç kulak arasında yer alır. Dış kulak ile arasında kulak zarı, iç kulak ile de oval pencere bulunmaktadır. İçi havayla dolu olup, çekiç-örs-üzengi kemiklerini barındırır. Bu kemikler titreşerek sesin şiddetini artırır ve oval pencereye iletirler.
- İç kulak: kendi içerisinde işitme sinirleri ve yapıları barındırır. Orta kulaktan gelen ses, işitme organı tarafından algılanır ve elektriksel bilgi şeklinde işitme sinirleri üzerinden beyne iletilir. Senin duyulmasından beyne işlenme aşamasına kadar tüm bu eylemle işitme gerçekleşir.
İşitme Kaybı ve Çeşitleri
İşitme kaybı, hepimizin de bildiği üzere dış dünyadan gelen sesleri tam olarak algılayamama anlamına gelmektedir. Akademik dille açıklandığında dış, orta, iç kulak ve işitme sinirinde meydana gelen hasarlar sonucu işitme duyusunun azalması ya da yok olmasına denir.
İşitme kaybında en sık 3 tip rahatsızlık görülmektedir. Bunlar;
- İletim Tipi İşitme Kaybı: Dış ve orta kulakta meydana gelen hasarlardan kaynaklı olarak ses titreşimlerini orta kulağa ulaşmasını engelleyen işitme kaybıdır.
İletim tipi işitme kaybına yakalanan hastalarda etkiler, kulakların tıkalı olma hissi ve yüksek derecede çevre gürültüsünün boğuk olarak duyulmasıdır.
İletim Tipi İşitme Kaybı Yaygın Sebepleri ve Çözümleri
Bu işitme kaybına yakalanmada yaygın sebepleri:
- Doğum anında yaşanan bir dokunun ya da organın konjenital biçim bozukluğudur. (malformasyonlar),
- Down, Treacher Collins veya Goldenhar vb. rahatsızlıklar,
- İyi huylu tümörler,
- Kulak akıntıları,
- Kulakta oluşan bulaşıcı hastalıkları (Özellikle orta kulakta meydana gelir.),
- Kist (Orta kulak boşluğu),
- Geçmiş kulak ameliyatlarıdır.
Tedavi yöntemi ise işitme cihazları, ameliyat, ilaç tedavisi ve kemik iletimi ile sağlanabilir.
- Sinir Sağırlığı (Sensörinöral) Tipi İşitme Kaybı: İç kulakta meydana gelir. İşitme sinirinin zedelenmesi ya da normalin altında işlemesi durumunda meydana gelir. Bu durum sesin iletimini veya sinir hücrelerine dönüşümünü engeller.
Sinir sağırlığına yakalanan hastalar, genellikle sesleri daha hafif işitir ve gürültülü ortamlarda sesleri algılayabilme durumu güçleşir.
Sinir Sağırlığı (Sensörinöral) İşitme Kaybının Yaygın Sebepleri ve Çözümleri
Bu işitme türüne yakalananlarda yaygın nedenler şunlardır:
- Yaşlanma,
- Kafa yaralanması,
- Doğumla gelen işitme rahatsızlığı,
- Yüksek seslere maruz kalma,
- Genetik özellikler,
- Ménière hastalığı,
- İlaçlarda bulunan advers reaksiyonu neden olur.
Sinir sağlığına karşı çözüm olarak işitme cihazları ve koklear implantları bulunmaktadır.
- Karma (Mikst) İşitme Kaybı: Hem iletim hem de sinir sağırlığı rahatsızlıklar bulunmaktadır.
Bu rahatsızlığa yakalanan hastalarda iletim ve karma tipi işitme kayıplarından da en az birer tane bulunmaktadır.
Tedavi seçenekleri işitme cihazı kullanımı, ameliyat, ilaç tedavisi veya kemik iletimi naklidir.
